Pustynia Ar-Rab al-Chali. Przewodnik po egzotycznym krajobrazie

Największa pustynia świata Ar-Rab al-Chali

Ar-Rab al-Chali to nie tylko największa pustynia piaszczysta świata, ale również obszar, który od wieków fascynował podróżników i badaczy. Rozciąga się na ponad 650 tysięcy kilometrów kwadratowych, co odpowiada powierzchni większej niż cała Francja. To ogromne morze piasku zajmuje znaczną część Półwyspu Arabskiego, a pod jego pustynną przestrzenią znajdują się cztery kraje: Arabia Saudyjska, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Jemen.

To największy obszar pustyni piaszczystej na naszej planecie - bez przerw, bez lasów czy jezior, tylko niekończące się wydmy i płaskie przestrzenie. W zachodniej części pustyni znajdują się góry piaskowe, wschód zaś zdobią nieco bardziej zróżnicowane formy krajobrazu. Przez wiele stuleci region pozostawał praktycznie niedostępny, a pierwsze pełne badania rozpoczęto dopiero w XX wieku. Śladami Thesigera udali się kolejni podróżnicy, a jego zapiski w formie książki na zawsze uwieczniły piękno tego miejsca.

Warunki klimatyczne pustyni Ar-Rab al-Chali

Klimat Ar-Rab al-Chali jest surowy i bezkompromisowy. To jedno z najgorętszych miejsc na kuli ziemskiej - w ciągu dnia temperatura potrafi przekroczyć 55°C, a nocą gwałtownie spaść do kilkunastu stopni. W ciągu roku opady deszczu są niemal zerowe, dlatego region uznawany jest za jeden z najbardziej suchych regionów świata.

Burze piaskowe to tutaj chleb powszedni. Potrafią trwać wiele godzin, a czasem nawet dni, sprawiając, że całe rozległe tereny znikają pod gęstą mgłą z pyłu. Z lotu ptaka widoczne są płaskie połacie piasku, które zdają się ciągnąć w nieskończoność, urozmaicone tylko przez wydmy podłużne i wydmy poprzeczne. Niektóre z nich osiągają wysokość 300 metrów i nazywane są wręcz masywnymi wydmami.

Podczas podróży po pustyni można dostrzec nie tylko suche koryta starych rzek, ale też ślady dawnych jezior. Te unikatowe formacje geograficzne przypominają, że klimat tego regionu był kiedyś łagodniejszy. Dziś jednak na stromych zboczach piaskowych wydm i podczas spektakularnych zachodów słońca można obserwować, jak natura maluje pejzaże pełne światła i cienia.

Flora i fauna Ar-Rab al-Chali

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że pustynia to kraina bez życia. Jednak na pustyni występują gatunki, które potrafiły się przystosować do ekstremalnych warunków. Faunę pustyni reprezentują owady, jaszczurki, skorpiony, gazele i lisy pustynne. Wielbłądy, wierni towarzysze Beduinów, pozwalają przemieszczać się po tym bezkresie, a na skrajach pustyni wypasane bywają także kozy.
Warto wspomnieć o oryksie arabskim - dawniej zamieszkującym Rub’ al Khali. Niestety, populacja wyginęła najprawdopodobniej wskutek suszy, lecz w ostatnich dekadach prowadzone są programy reintrodukcji, które powoli przywracają go w regionie.

Jeżeli chodzi o roślinność, to pustynię porastają rzadkie kępy traw i niewielkie krzewy, które pojawiają się głównie w suchych korytach i oazach. W północno wschodnią częścią pustyni można napotkać skąpe pasma zieleni, a w południowo wschodniej części znajdują się oazy, które były od wieków miejscem odpoczynku dla karawan.

Ciekawostki o pustyni Ar-Rab al-Chali

Rub’ al Khali to miejsce, które skrywa wiele niespodzianek. Jedną z największych zagadek są kratery meteorytowe i mniejsze kratery widoczne na powierzchni. Świadczą one o kosmicznych kolizjach sprzed tysięcy lat.
Kolejną ciekawostką jest fakt, że na terenie pustyni odkryto bogate złoża ropy naftowej. Od połowy XX wieku rozpoczęto intensywne poszukiwanie surowców, a dziś ropa eksploatowana jest w wielu miejscach. To właśnie dzięki temu region nabrał strategicznego znaczenia gospodarczego.
Rub’ al Khali pojawia się także w tradycji - księgi arabskiego żeglarza zawierają opisy tej bezkresnej przestrzeni, a Beduini od wieków nazywali ją starą nazwą arabską ar rimal, co oznacza „piaski”. Co ciekawe, granice pustyni wciąż są przedmiotem dyskusji. Na południowym wschodzie pozostają sporne tereny wzdłuż granicy Omanu i Jemenu.

Wycieczki na pustynię Ar-Rab al-Chali

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu podróż do Rub’ al Khali była wyzwaniem, a ekspedycja regionu pozostawał domeną tylko najwytrwalszych odkrywców. Dziś jednak można wybrać się na zorganizowane podróże po pustynii, które pozwalają doświadczyć tej niezwykłej krainy.
W Emiratach powstają luksusowe desert resort, które oferują możliwość odkrywania pustyni w komfortowych warunkach. To świetna opcja dla osób, które chcą poczuć atmosferę pustyni, ale bez rezygnowania z wygód.

Podczas takiej podróży można zobaczyć widoczne cuda natury, od monumentalnych wydm po suche koryta dawno wyschniętych rzek. Organizowane są przejażdżki samochodami terenowymi po dużych wydmach, a także noclegi w tradycyjnych namiotach Beduinów. Niezapomnianym przeżyciem jest obserwowanie zachodów słońca i nocnego nieba, które w tym suchym regionie świata zdaje się być na wyciągnięcie ręki.

Dla pasjonatów przyrody dostępne są również wycieczki do obszaru chronionego, gdzie stara się przywrócić naturalną równowagę ekosystemu. A jeśli chcesz poczuć ducha dawnych odkrywców, możesz podążyć trasami, którymi pustynię dwukrotnie przemierzali pierwsi badacze w XX wieku.

Podsumowanie

Pustynia Ar-Rab al-Chali to kraina nieograniczonego piękna i bezkresu, gdzie znajdują się zarówno wydmy poprzeczne, jak i wielopiętrowe piaskowe masywy. To największa pustynia świata, której arabska nazwa „Rub’ al Khali” - w dosłownym tłumaczeniu „Pusta Ćwiartka” – oddaje charakter tego miejsca.

Choć przez wieki była krainą tajemniczą i niedostępną, dziś otwiera się przed podróżnikami, oferując zarówno przygodę, jak i luksusowe doświadczenia. 
To podróż do serca natury, do miejsca, które pokazuje, jak niewiele potrzeba, by poczuć potęgę i piękno świata w jego najczystszej postaci.

Planując wycieczkę na pustynię, nie przegap innych atrakcji Dubaju. Możesz zorganizować podróż na własną rękę lub skorzystać z gotowych pakietów przygotowanych przez firmę Two Continents.

Pytania i odpowiedzi

1. Gdzie znajduje się pustynia Ar-Rab al-Chali?

Pustynia Ar-Rab al-Chali znajduje się na południu Półwyspu Arabskiego, obejmując ogromne tereny Arabii Saudyjskiej, a także części Omanu, Jemenu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. To bezkresny obszar, który uchodzi za największą pustynię piaszczystą świata.

2. Czy można zwiedzać pustynię Ar-Rab al-Chali?

Zwiedzanie pustyni Ar-Rab al-Chali jest możliwe, ale ze względu na trudne warunki klimatyczne najlepiej wybrać się tam z doświadczonym przewodnikiem lub w ramach zorganizowanej wyprawy. W Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratach Arabskich turyści mogą skorzystać z przejażdżek jeepami, pobytu w eleganckich desert resort albo noclegów w tradycyjnych namiotach Beduinów, co pozwala bezpiecznie odkrywać urok tej niezwykłej pustyni.

3. Jak powstała pustynia Ar-Rab al-Chali?

Pustynia Ar-Rab al-Chali ukształtowała się wskutek wielowiekowych procesów geologicznych oraz zmian klimatu, które sprawiły, że dawne rzeki i jeziora na południu Półwyspu Arabskiego całkowicie wyschły. Z biegiem czasu powierzchnię tej krainy przykryły rozległe warstwy piasku, formując nieprzerwane połacie pustyni z imponującymi wydmami, widocznymi do dzisiaj.

4. Czy pustynia Ar-Rab al-Chali jest całkowicie bezludna? 

Pustynia Ar-Rab al-Chali nie jest całkowicie bezludna, choć jej ogromne obszary pozostają praktycznie niezamieszkane z powodu ekstremalnych warunków. Na obrzeżach można spotkać nieliczne osady Beduinów, a w niektórych miejscach prowadzi się też prace związane z wydobyciem ropy.